.jpg)
Việc ghép phổi có thể cứu sống hàng ngàn người mỗi năm, nhưng nguồn tạng ghép hiện rất hạn chế và hầu hết bệnh nhân sẽ chết trong khi chờ tạng từ người cho.
Mới đây, các nhà khoa học tại Đại học Texas Medical Branch tại Galveston đã tạo ra và ghép bốn phổi lớn, đã phát triển những mạch máu của chính chúng sau khi ghép, một thành tựu có thể mang đến hy vọng cho vô số bệnh nhân.
Những khó khăn trong việc thực hiện ghép phổi
Hiện có 1.455 người đang chờ đợi phổi trong danh sách mạng lưới chia sẻ tạng (UNOS). Ngay cả với những người đứng đầu danh sách, các bước cần thiết để có được một hoặc hai lá phổi mới cũng rất mệt mỏi, và việc cấy ghép không phải lúc nào cũng đảm bảo thành công.
Những bệnh nhân đang chờ phổi mới thường đã bị bệnh rất nặng, do đó, việc dùng các thuốc ức chế miễn dịch cần thiết để cơ thể không loại bỏ phổi mới sẽ gây ra những nguy hiểm đáng kể. Ngoài ra, phổi của người cho phải được điều chỉnh để phù hợp với người nhận.
12 giờ thực hiện ca ghép phổi của các bác sĩ bệnh viện Việt Đức
Nhưng một trong những ưu điểm chính của phổi người cho là chúng được trang bị đầy đủ các mạch máu đang hoạt động mà các bác sĩ phẫu thuật phải nối lại một cách thật cẩn thận khi cấy ghép.
Trong khi những tiến bộ gần đây đã cho phép các nhà khoa học nuôi cấy nhiều cơ quan - bao gồm cả phổi - trong phòng thí nghiệm sử dụng tế bào của bệnh nhân để đảm bảo sự phù hợp hoàn hảo, thì công nghệ này cũng gặp phải rất nhiều khó khăn trong việc bắt chước các mạch máu cực kỳ phức tạp và tinh vi của phổi. Do đó, những nỗ lực cấy ghép sử dụng phổi công nghệ sinh học được thực hiện trên các động vật nhỏ thường thất bại vì lý do này.
Gần đây, các nhà khoa học tại Đại học Texas Medical Branch tại Galveston đã sử dụng một loạt các thiết bị phức tạp để “nuôi trồng” phổi lợn, được tạo ra từ các tế bào của lợn nhận ghép, trong một lò phản ứng sinh học.
Nuôi phổi mới - Đột phá của y học hiện đại.
Ý tưởng về nuôi phổi mới hay còn gọi là phổi sinh học đã từng được thực hiện trên động vật nhỏ nhưng đều thất bại do không tạo ra được các mạch máu nuôi dưỡng phổi. Đây cũng là khó khăn lớn nhất khi các nhà khoa học Mỹ tiến hành thử nghiệm trên lợn trong việc bắt chước các mạch máu cực kỳ phức tạp của phổi hữu cơ.
Tuy nhiên, với 4 con lợn đã được ghép phổi sinh học thành công, nhóm nghiên cứu tại Đại học Texas cuối cùng cũng có thể tìm ra một phương pháp cho phép các mạch máu tinh tế này phát triển và hoạt động ở người nhận.
Các bước nuôi tế bào phổi lợn để cấy ghép.
Để làm được điều này, họ sử dụng phổi từ những con lợn không có trong nghiên cứu để làm khung hoặc hình dạng cơ bản của phổi mới và sau đó sử dụng các tế bào từ mỗi động vật trong nghiên cứu để phát triển phổi mới thích nghi hoàn toàn với cơ thể. Tuy nhiên, bộ khung phổi là yếu tố rất quan trọng để xây dựng phổi mới chứa tất cả các bộ phận cấu thành và chỉ hoạt động tốt nhất khi được tạo ra từ các protein phổi.
Ngoài ra, nếu còn bất kỳ vết tích nào của phổi lợn cũ thì cơ quan mới có thể bị từ chối. Vì vậy, các nhà khoa học đã làm sạch các tế bào khung, rửa chúng trong hỗn hợp đường và chất tẩy rửa để chỉ các protein còn lại. Sau đó, họ đặt khung phổi này vào dung dịch gồm các tế bào và chất dinh dưỡng của lợn nhận. Trong 30 ngày, họ quan sát cẩn thận từng giai đoạn phổi phát triển. Khi đạt được độ hoàn chỉnh, họ sẽ ghép phổi nuôi mới vào lợn bệnh và trong cơ thể mới, phổi tiếp tục phát triển mạng lưới mạch máu nuôi dưỡng.
Kết quả, ngay sau ghép 2 tuần, các nhà khoa học đã thấy rằng những mầm mống mạch máu mà họ gieo trồng đã phát triển thành những mạng lưới mạnh mẽ để mang máu qua phổi. Họ tiếp tục theo dõi những con lợn này trong 10 giờ, 2 tuần, 1 tháng, 2 tháng sau khi thực hiện cấy ghép đã nhận thấy rằng phổi ghép không chỉ hoạt động tốt mà còn tiếp tục cải thiện mỗi ngày khi phổi không có dấu hiệu phù (là dấu hiệu của mạch máu không đủ mạnh để mang máu qua phổi), đặc biệt cơ thể sẽ cung cấp tất cả những vật liệu mà phổi mới cần chứ không phải truyền bất kỳ yếu tố tăng trưởng nào.
Triển vọng thực hiện phương pháp mới trên người còn bao xa?
Với thành công trên lợn, phổi mới có thể bão hòa hoàn toàn oxy, không bị thải ghép do được nuôi dưỡng bằng chính tế bào của lợn bệnh. Các nhà khoa học cho rằng với nguồn tài chính phù hợp, phổi mới mà họ thành công trên lợn có thể được “nuôi trồng” cho con người để sử dụng trong các nghiên cứu trong vòng 5 - 10 năm nữa. Tuy nhiên, trước khi thử nghiệm với người thì phương pháp này vẫn cần tiếp tục được thực hiện, theo dõi trên động vật để chứng minh phổi mới thực sự sống được trong cơ thể người bệnh.
Tuy phương pháp nuôi cấy phổi mới này vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, nhưng những tín hiệu thành công hiện tại đã đem lại hy vọng rất lớn cho những bệnh nhân đang chờ đợi phổi để ghép. Mong rằng nghiên cứu này sẽ sớm được hiện thực hóa trong điều trị, cứu cánh cho nguồn cung cấp tạng đang còn khan hiếm.
XEM THÊM:
